11 Şubat tarihinde “Tokat OSB’ de 5 yılda 5 bin istihdam yaratılabilir mi?” başlıklı bir makale yazmış ve sonunu, “Daha yanıtlanması gereken çok soru var. Bu soruları da bir sonraki makalede yazacağım” diyerek bağlamıştım.
Bu yazımda belirttiğim gibi en başta gelen sorunun “finansmana erişimde” yaşandığını, ekspertiz süreçleri ile ilgili sorunların nasıl çözüleceğini sorduğumu tekrar anımsatayım.
Diğer sorularsa şunlar…
-Tokat OSB yatırım, istihdam, üretim rakamları, ucuz altyapı hizmetleri ve çevreci özellikleriyle Türkiye’nin kaçıncısıdır?
-Tokat OSB yerli ve yabancı yatırımcılar için önemli bir merkez midir? Değilse neden değildir?
-Tokat OSB’nin doğrudan yaratmış olduğu istihdam günümüzde kaç kişidir?
-Tokat OSB’nin doğrudan yaratmış olduğu ticaret hacmi kaç TL’dir?
-Tokat OSB’nin doğrudan yaratmış olduğu ihracatı kaç dolardır?
–Tokat OSB’nin insana ve çevreye saygı prensibi eşliğinde katma değeri yüksek yatırımları bölgeye kazandırma ve firmalar arasındaki işbirliğini daha da artırma yönünde benimsediği ve dokümana dönüştürdüğü bir stratejisi var mı?
-Tokat OSB sanayi üretiminde elektrik kullanımında, sanayi elektriği başta olmak üzere artış mı yoksa ciddi düşüşler mi var?
-Tokat OSB’de orta vadede hangi gelişmeler sanayicinin önüne gelebilir?
-Tokat OSB’ de sanayici bir taraf olarak, nitelikli eleman sorunu yaşıyor mu?
-Tokat OSB’ de her şeyi sadece yönetim kurulu ve müteşebbis heyeti mi yapar? Tokat OSB’de, komisyonlar oluşturma, anketler, çalıştaylar, ya da odak grup görüşmeleri yaparak sorunlar ve çözümler üzerinde ortak aklı egemen kılan, tüm sanayiciyi alanın içine çekme yani birlikte yönetme kültürü var mı?
-Tokat OSB ölçülebilir anlamda kaç yıldızlı bir OSB’dir?
-OSB’lerin özünde birer belediye olduğu ve Türkiye’nin en iyi kanunlarından biriyle yönetildiği söylenir. Bu anlamda Tokat OSB’de hızlı karar alınmasını sağlamak ve bürokrasiden uzaklaştırmak, yönünde ne tür çalışması var?
-Tokat OSB’de sanayicinin ana gideri elektriktir. Enerji maliyetleri her geçen gün enflasyon oranından yüksek olarak artmaktadır. Diğer taraftan ayda 200 lira elektrik parası ödeyenle, 5 milyon elektrik parası ödeyen sanayicinin enerjiyi aynı fiyata satın aldığı bir ortamda üretim yapılmaktadır. Bu bağlamda, gerek sanayicinin ana gideri olan elektrik ücretlerinde bir indirim yapılması, gerekse farklı enerji sarfiyatlarında farklı ücretlendirme yapılması konularında bir eylem planı var mı?
-Tokat OSB’nin kendi elektriğini üretme konusunda bir yatırım planlaması var mı? Yenilenebilir enerji kaynakları, güneş enerji sisteminden, rüzgârdan yararlanma olanakları araştırılmış mıdır? Tokat OSB’ de bütün çatılar boş, değerlendirilmesi yönünde bir çalışma var mı?
– Tokat OSB’de elektrik de dahil olmak üzere genel giderlerde bir artış var mı? Varsa oranı ne?
– Enflasyon artışı Tokat OSB’deki üretime ve satışa yansıdı mı?
-Eğer Tokat OSB’deki üretim ve satışta bir düşüş yaşanıyorsa nedeni pazar darlığı mı?
-Eğer Tokat OSB’deki üretim ve satıştaki düşüşün bir nedeni de pazar darlığı ise sanayicilerin dış pazara yönelme olanak ve kabiliyetleri var mı?
-Tokat OSB’de “şu olursa yatırım çok daha kolay olur, rahat olur” denilen konular nelerdir?
-Yatırımcılar Tokat OSB’de yatırım yapmak için neler bekliyor, neler istiyorlar? Bu konuda veriye dayalı bir araştırma var mı?
-Tokat OSB’ de lojistik sorunu var mı?
-Tokat OSB’nin lokomotif sektörü hangisi? Bu sektörün sürdürülebilirliği var mı?
-Tokat OSB de marka olmuş kaç üretici var?
-OSB’lerin üretim-satış-istihdam-ihracat gibi amaçları var. Tokat OSB’nin yurtdışına mal satılması ve ihracatını artırması hususunda bir eylem planı var mı?
-Tokat OSB’de sanayicilerin işleri son bir yıl içinde daha mı iyi daha mı kötüye gitti?
-Tokat OSB’deki sanayiciler için, devlet teşvik kredilerinin gözden geçirilmesi, gerekirse yeniden düzenlenmesi konusunda bir hazırlık var mı?
-Tokat OSB’deki sanayicilerin satışta, pazarlamada gelecek stratejilerinde ya da ürünlerinde onlarla görüşerek değişkenlik yapmaları konusunda bir hazırlık var mı?
-Tokat’ın ihtiyaçları dikkate alınarak, çevre kirliliğine sebep olmayacak sanayi türlerini seçmek, sanayi yatırımlarını bir araya toplayarak, düşük maliyetli ve altyapısı hazırlanmış sanayi parsellerinin üretilmesi temel hedef olarak benimseniyor mu?
– Kalifiye insan kaynağı, sanayicinin öne çıkan sorunlarından bir diğeridir. Tokat OSB’ de ara eleman veya kalifiye insan kaynağı açığı var mıdır? Varsa sorunun çözümü eğitimden geçmektedir. Bu bağlamda bölgenin ve sektörlerin ihtiyaçlarına uygun insan yetiştirmek, yerinde eğitmek, mezun öğrencilerin zaman kaybetmeden iş hayatına atılabilmesini sağlamak için hangi uygun özelliklere sahip mesleki ve teknik eğitim merkezi ya da lisesi veya meslek yüksekokulu yönetimlerinin oluşması düşünülmektedir? Bu eğitim merkezleri OSB mesleki ve teknik merkezi öğrencilerinin atölye ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve aynı zamanda mesleki yeterlilik ve belgelendirme merkezi olarak da hizmet verebilecek midir?
-Mevcut konumu itibariyle Tokat OSB’de sanayicinin inşaatla ilgili yatırım maliyetleri yüksek oluyor. Bu bağlamda, belediyenin ve başka kurum ve kuruluşların yatırım sırasında oluşan inşaat maliyetleriyle ilgili daha fazla kolaylık sağlamasına yönelik bir hazırlık var mıdır?
-Tokat OSB, karma bir OSB’dir. Dolayısıyla birçok farklı sektörü içerisinde barındırıyor. Bu bir zenginlik gibi görünüyorsa da, bu zenginliğin içerisinde sorumluların birtakım kümelenmeler de yapmaları gerekmiyor mu? Gerekiyorsa bunu sağlamak için devlet desteklerinden faydalanabilmesini sağlayacak Ar-Ge merkezlerini oluşturabilecek bir danışma mekanizması kurgulanıyor mu? (Sanayi Bakanlığı AR-GE Reform Paketi)
-Tokat sanayicisi rekabetçi pazarlara ulaşmada bazı zorluklar yaşamaktadır. Tokat’ın karayolu-tren yolu ve hava yolu ulaşım ağı sağlıklı bir yapıya kavuşturulabilecek midir? Bu konuda somut hangi çalışmalar yapılmaktadır?
-Tokat OSB’de sanayicilerin dışarı açılmasına, pazarlama olanaklarını genişlemesine yönelik olarak hazırlamış ve dijital ortamda ilgilenenlerin istifadesine sunulmuş bir sanayi envanteri var mıdır? Yoksa hazırlanması konusunda bir planlama var mıdır?
-Tokat OSB’ de kurumsallaşmasını tamamlamış ya da markalaşmış firma sayısı kaçtır?
-Tokat OSB’ de, kararnameler, teşvikler, destekler, fırsatlar, projeler, varsa planlar gibi konularda girişimcilerin ihtiyaç duyduğu bilgileri hazırlayarak yönlendirme işlevi yapacak, ihracat pazarları, faaliyet gösterdiği sektörün durumu gibi konularda sanayicilere güncel ve düzenli veri akışı sağlayacak bir girişimci danışma merkezinin kurulması düşünüldü mü?
-Üniversite – OSB (sanayici) işbirliği arzulanan seviyenin neresinde? Sanayi – üniversite işbirliği konusunda özellikle akademik kadroların gerekli motivasyona sahip olduğu söylenebilir mi?
-Kısa vadede Tokat OSB’yi neler bekliyor?
***
Başka anlamlar yüklenilmemesi için açıkça belirtelim.
Bu sorular bugünkü OSB Yönetimi ve Müteşebbis Heyet için değildir. Başta Orhan Gürgünoğlu olmak üzere, mevcut Müteşebbis Heyet ve Yönetimi, bu soruların ortaya çıkaracağı olumsuz yanıtlarından sorumlu tutulamazlar.
Zaten bu sorular da bu maksatla sorulmamıştır.
Bu sorular Tokat OSB’nin kuruluşundan bu zamana kadarki karnesini ortaya dökecek sorulardır ve Tokat OSB’ nin genişletilmesine altlık oluşturacak verilerin ortaya çıkmasını sağlamak üzere sorulmuştur.
Bu sorular sanayi sektörüne ve OSB’ye yatırım yapacak firmaların aradığı ana unsurlardır ve Tokat OSB’de faaliyet gösteren her sanayicinin de kendi kendisine sorması gereken sorulardır.
Bu sorular Tokat OSB’nin ve Tokat OSB’ de faaliyet gösteren sanayicilerin genel sorunlarına çözüm bulabilmek ve olası yatırımcıların beklentilerine yanıt verebilmek için, OSB’nin bir “Tokat OSB Katılımcı Stratejik Plan Çalıştayı” veya “Tokat OSB Gelişim Çözümleri Toplantısı” adıyla ya da başka başlıkla, geniş katılımlı bir toplanı düzenleyerek, 20-25 maddelik bir eylem planı çıkarılması gerektiğini anlatabilmek için sorulmuştur ki, Sayın Orhan Gürgünoğlu bu konuda deneyim sahibidir.
Böylelikle sanayiciler sorunları ifade edecekler, “nasılları “ konuşacaklar ve buradan yapılması gereken eylemleri, eylemlerin gerçekleştirilmesi için gereken bütçe içi ve dışı tahmini giderleri, takvimini ve performans kriterlerinin belirlendiği bir “Tokat OSB Eylem Planı’nın” daha detaylı, daha net ve gerçekçi bir biçimde ortaya çıkarılması, sonrasında muhataplarına ve Ankara’ya iletilmesi ve takibi mümkün olabilecektir.
Tokat OSB ile ilgili klişe bir takım söylemlerden ziyade, katılımcı yöntemle hazırlanacak bir eylem planı ile olayın derinliğine inilmesi ve uzantılarının da Tokat’tan en üst kademelere kadar ulaşacak olması sanayicilerimizi daha çok heyecanlandıracaktır ve Tokat OSB’nin planlı gelişimine önemli katkılar sunacaktır sanırım.
Unutmamak gerekir ki, yönetimler değişse de, katılımcı bir yaklaşımla hazırlanan planların, gerektiğinde güncellenerek, gelen yönetimler tarafından kesintiye uğratılmadan uygulanması, Tokat OSB’ de sürdürülebilir gelişmenin ve her açıdan genişlemenin önünü açacaktır.
