Kadir Özbilgin Köşe Yazıları Manşet Tokattan

Uluslararası Tokat Gıda İhtisas Organize Sanayi, Vali Sayın Ozan Balcı ve Ahmet Arat

Genellikle proje adı altında birtakım etkinlikler yapmakla tanıdığım Vali Sayın Ozan Balcı’nın Tokat’ta ihtisas organize sanayi çalışmalarına başladığını öğrendiğimde hem çok şaşırdım, hem de çok heyecanlandım.

Vali Sayın Balcı’nın bu konuda yaptığı konuşmada, anlamca (mealen); 7 büyük ovası olan Tokat’taki çiftçilerin ihyası (yeniden canlandırılması diriltilmesi) ve ekonomilerine katkı sağlanmasının önemine değinmesi, Tokat’ın kalkınmasına yönelik solan ümitlerimi kısa bir an bile olsa yeşertmeye yetti.

Tokat’ta, karşılaştırmalı üstünlüğe sahip tarım sektöründe bir tarım-sanayi bütünleşmesini (entegrasyonunu) gerçekleştirecek ve Tokat’ın geleceğini şekillendirecek böyle bir proje hakkıyla gerçekleştirilirse yalnızca Tokat için değil, bölge için de büyük bir kazanç olacaktır.

Projeyi kimler ne zaman düşündü, nasıl yürütecek, detayları nedir bilmiyorum ama bildiğim bir şey var ki, Tokat yöresinde ekonomik büyümeye katkı sağlamak, tarımsal üretimde akıllı ve sürdürülebilir bir rol oynamak, tarım sektöründe tarım-sanayi bütünleşmesini sağlayarak ek katma değer yaratan tarımsal ürünler ortaya çıkarmak, bu yolla kırsal ekonomiyi desteklemek, toplum için yarar sağlamak, daha verimli ve katma değerli tarım ve gıda üretimi gerçekleştirmek Tokat için yaşamsal derecede önemlidir.

Bu proje;  Tokat’taki iyi tarım uygulamalarına, altyapıya, çağdaş teknolojilere yatırım yapılmasına,  çiftçilerin ve gıda üreticilerinin genel üretkenliklerinin güçlendirilmesine yardımcı olacak, makro düzeyde, Tokat’a yapılabilecek en değerli ve sayılı birkaç projeden birisidir.

Bu proje; yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesi ve uygulanması yoluyla ve yukarıda saydığım özellikleriyle birlikte, salt Tokat merkezde değil, kırsal ekonomilere ve istihdam yaratımlarına önemli ölçüde katkıda bulunacak, bu sayede kırsal-kentsel göçlere karşı bir kısıtlama görevi de görecektir.

Ancak böylesine önemli bir proje toplantısına sadece Belediye Başkanımız Eyüp Eroğlu, Ticaret İl Müdürümüz Ali Osman Sakar, DSİ Müdürü Ali Çetinkaya, Çevre ve Şehircilik İl Müdürümüz Ali Yılmaz, İl Tarım ve Orman Müdürümüz Orhan Şahin, OKA İl Koordinatörümüz Mehlika Dicle’nin davet edilmesi bir uyarıyı yapmamı gerekli kılıyor.

Bu projenin hedef kitlesi; Tokat merkez ve ilçelerinde tarımsal üretim ve tarım sektörüne yönelik ticari faaliyetlerde bulunan tüm kurum, kuruluş, kişiler ile ilçe belediyeleri, il ve ilçe ticaret ve sanayi odaları ve ticaret borsalarıdır. Proje nihai faydalanıcıları ise,  nakliyeciler başta olmak üzere, yöremizde faaliyet gösteren tüm işletmeler ve halkımız direk ya da dolaylı olarak projenin nihai faydalanıcısı olmaktadır.

Bu bağlamda bu projenin şekillendirilmesi sırasında ilgili kurum, kuruluş, özel sektör ve paydaşların da görüşlerinin alınması çok önemli yararlar sağlayacaktır. Vali Bey için bu husus önemli midir bilmiyorum ancak bu projeye etkisi veya katkısı olacak yerel aktörlerle bilgi paylaşımı ve işbirliğinin yapılması, bu projeye yerel sahiplenmelerin en üst düzeyde olması için gereklidir.  Yerel aktörlere bu projeye ilişkin planlamalar, çalışmalar, hedef ve stratejilere ilişkin bilgilendirmenin kesintisiz gerçekleşmesini temin etmek gerekmektedir. Yerel aktörlerin her aşamada görüş ve katkılarının alınarak, gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili onlara geri beslemede bulunulması projenin hakkıyla gerçekleştirilmesine yarayacaktır.

***

Bu proje Tokat Ticaret ve Sanayi Odası seçimlerinde Sayın Ahmet Arat tarafından, uz görüşle (vizyonla) ve  “Tokat Tarıma Dayalı İhtisas Sanayi Bölgesi Kurulması Projesi “adı altında vaatleri arasına alınmış, benim tarafımdan da yanılmıyorsam Nisan 2018’ de Güdümlü Proje önerisi olarak (diğer başka üç proje önerisiyle birlikte) OKA ’ya gönderilmişti.

Bu çalışmalar sırasında gördüm ki, yüksek maliyetli ve makro ölçekteki bu proje, çok sayıda paydaşla (Tokat ve ilçe ticaret ve sanayi odaları, ticaret borsaları, Tokat merkez ve ilçe belediyeleri, ziraat odaları, tarım kalkınma kooperatifleri, il özel idaresi ve tarım sektöründe faaliyet gösteren üretici firmalar/ kuruluşlarla) işbirliği içerisinde yürütülmeyi zorunlu kılıyor.

Valiliğin, “Uluslararası Tokat Gıda İhtisas Organize Sanayi” adını verdiği, Sayın Ahmet Arat Bey’in “Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi” adını vererek vaatleri arasına aldığı ve benim de, “Tokat Tarımsal Dönüşüm Projesi” adıyla ve güdümlü proje önerisi olarak OKA ‘ya gönderdiğim proje,  tarım sektöründe faaliyet gösteren üreticiden-ihracatçıya kadar katma değeri yüksek ürün üretimini sağlayarak, gerek sektörde yer alan, gerekse sektörün ilişkide olduğu tüm alanlarda yer alanlara ekonomik gönenç yaratacak niteliktedir.

Proje her şeyden önce tarımsal verimliliği artıracak, çiftçilerin pazarlara ulaşmasını sağlayacak (ki bu konuda ulaşımla ilgili sorunlarımızın da giderilmesi gerekecek), gelirlerini artıracak ve tarımı daha çevreci bir şekilde sürdürülebilir hale getirecektir.

Proje katma değerli tarımsal ürünlerin hacmini artıracak, böylelikle sektörde yer alanların ortak gönencini (refahını) ve bu sektörde yer alan işletmelerle, çiftçiler arasındaki bütünleşmesini sürdürülebilir bir şekilde artıracaktır.

Proje, tarım-sanayi bütünleşmesini sağlayarak, ek katma değer yaratan tarımsal ürün oluşumunu sağlayarak, özel sektör işletmeciliğini güçlendirecek, üretim ve ihracat sığasının (kapasitesinin) geliştirilmesini sağlayacak, tarım sektöründe iyi tarım uygulamalarının oluşturulması ve yaygınlaştırılmasını gerçekleştirecek, tarım sektöründe uzmanlaşmanın (ihtisaslaşmanın), özel bilgi, beceri ve teknolojilerin geliştirilmesinin, tarım sektöründe yeni hizmet ve üretim düzenlemelerinin (organizasyonlarının) geliştirilmesinin, işbirliği ağları ve değer zinciri oluşturulmasının ve kümelenmelerin oluşmasının önünü açacaktır.

***

“Yazmak, tarihe not düşmektir” denilir ya, ben de, böylesine önemli bir proje ile ilgili endişelerimi not düşeyim.

Birincisi; yukarıda belirttim. Bu projenin şekillendirilmesi sırasında ilgili kurum, kuruluş, özel sektör ve paydaşların da görüşlerinin alınmaması, projeye etkisi veya katkısı olacak yerel aktörlerle bilgi paylaşımı ve işbirliğinin yapılmaması, projenin tek yönlü bir bakış açısı ile yürütülmesi.

İkincisi; her zamanki alışkanlığımızı tekrar edip, geleceği şekillendirmek yerine, geleneksel anlamda, standart iş yapma yöntemlerine başvurarak, günün kurtarılmaya çalışılması, bu yüzden de bu proje için “olmazsa olmaz” ların atlanarak ya da savsaklayarak projenin bir an önce bitirilmeye çalışılması,

Üçüncüsü; Mekân (arsa)seçimine yeterince kafa yorulmaması ve ilerleyen yıllarda genişleme olasılığının dikkate alınmaması. Örneğin haberde bu proje için eski Tokat Havaalanı arsasının düşünüldüğü belirtilmiştir. Oysa bu hava alanının sivil havacılığa ve uçuş eğitimlerine açılması isteniyordu ki bu da başka bir yatırım ve istihdam alanı idi.  Acaba bu alanla ilgili incelemeler, araştırmalar yeterince yapıldı mı?

Dördüncüsü; Projenin orta vadede gerçekleştirilmesi kolay olmayacaktır. Proje uzun vadede de gerçekleşebilir. Her şekilde bu projenin gerçekleşme sürecinde Vali Sayın Ozan Balcı’nın ataması çıkabilir ve Tokat’tan ayrılabilir. Her ne kadar “devlette devamlılık esastır” denilse de, deneyimlerimiz bu devamlılığın her zaman gerçekleşmediği yönünde. Bu durumda gelecek yeni valinin de bu projeyi sahiplenmesi sağlanacak mıdır?

Beşincisi; OKA ‘ya sunulması aşamasında yaptığım araştırmalar, bazı önemli ortak kullanım birimlerin (MAP’da Paketleme Ortak Kullanım Tesisi, KA’da Depolama Ortak Kullanım Tesisi, İşleme ve Kurutma Ortak Kullanım Tesisi, Toprak ve ürün Analizi Laboratuvarı Ortak Kullanım Tesisi, -AR-GE Ortak Kullanım Tesisi, Tohumluk Kontrol Laboratuvarı, Sertifikasyon ve Fidanlık Merkezi, gibi) projede zorunlu olarak bulunması gerektiğine işaret ediyor. Lojistik merkezi, sağlık tesisi, dini tesis, banka şubeleri ve sosyal hizmet alanlarının dışında yukarıda sayılan çok gerekli ortak kullanım birimlerinin projede yer almalarının göz önünde bulundurulmaması.

Sonuca gelirsem, Tokat’ın yönetiminde başat rol alanların, Tokat’ın sürdürülebilir kalkınmasına katkı yapacak, toplumun farklı kesimlerine yararı olacak, Tokatlıların yaşam kalitesini doğrudan etkileyecek, ekonomik gönenci ve istihdamı artıracak, yerel kalkınmaya doğrudan etki edecek ve Tokat’ın geleceğini şekillendirecek bu tür projeleri yaşama geçirmesi, şehrimiz, gençlerimiz ve bölgemiz için yaşamsaldır.

Ve umarım, bütçe kaynaklarının bu verimli yatırıma aktarılmasının önünü kesecek bir finansal şok yaşanmaz, şehrin gelişiminden sorumlu olanların desteğini alır ve derme çatma değil, şehrimiz için gerektiği gibi sonuçlanır.

OKA’YA GÖNDERİLEN GÜDÜMLÜ PROJE ÖNERİSİ

İlgili Yazılar

Dayanışma Şart: Çevrenizdeki Yaşlı İnsanlara Nasıl Yardım Edebilirsiniz?

TOKATtan Haber

Sarayın rektörleri akademiyi çökertiyor

TOKATtan Haber

Kullanışlı aptallar…

TOKATtan Haber

Yorum Yaz