Cumartesi günkü yazımda Tokat’ta yapılan Bölge Planı İl Çalıştay’ ından söz etmiş ve Belediye Başkanı Sayın Eyüp Eroğlu’nun öne çıkardığı üç konudan biri olan ve yerel (mikro) ölçekte çözmemiz gereken “iletişim ve ortak akıl” ın önemine değinmiştim.
Bu yazımda ise yine Sayın Başkan’ın vurguladığı iki makro ölçekteki önemli yatırım projesinden ilkine değineceğim.
Bunlardan ilki “Tokat Tarıma Dayalı İhtisas Organize Bölgesi Projesi” dir.
Bu proje ile ilgili olarak araştırma yapmış ve OKA’ ya Nisan 2018’ de “Güdümlü Proje” önerisi gönderen birisi olarak yararlı olabilir düşüncesiyle bu konuda bir iki kelam etmek isterim.
Öncelikle şunu belirtmeliyim, sözü edilen proje tarım sektöründe faaliyet gösteren üreticiden-ihracatçıya kadar katma değeri yüksek ürün üretimini sağlayarak, gerek sektörde yer alan, gerekse sektörün ilişkide olduğu tüm alanlarda yer alanlara ekonomik gönenç yaratacak niteliktedir.
Bu çalışmalarım sırasında gördüm ki, makro ölçekteki bu proje yüksek maliyetli, çok sayıda paydaşla (Tokat ve ilçe ticaret ve sanayi odaları, ticaret borsaları, Tokat merkez ve ilçe belediyeleri, ziraat odaları, tarım kalkınma kooperatifleri, il özel idaresi ve tarım sektöründe faaliyet gösteren üretici firmalar/ kuruluşlarla) işbirliği içerisinde yürütülmeyi zorunlu kılıyor.
Proje Başkan Sayın Eyüp Eroğlu’nun da işaret ettiği gibi katma değerli tarımsal ürünlerin hacmini artıracaktır.
Proje çok değerli çıktılar kazandıracak bir projedir.
Örneğin tarım-sanayi bütünleşmesini ve ek katma değer yaratan tarımsal ürün oluşumunu sağlayarak, özel sektör işletmeciliğini güçlendirecektir. Üretim ve ihracat sığasının (kapasitesinin) geliştirilmesini sağlayacak, tarım sektöründe iyi tarım uygulamalarının oluşturulması ve yaygınlaştırılmasını gerçekleştirecek, tarım sektöründe uzmanlaşmanın, özel bilgi, beceri ve teknolojilerin geliştirilmesinin, tarım sektöründe yeni hizmet ve üretim düzenlemelerinin (organizasyonlarının) geliştirilmesinin, işbirliği ağları ve değer zinciri oluşturulmasının ve kümelenmelerin oluşmasının önünü açacaktır.
Bu proje; yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesi ve uygulanması yoluyla ve yukarıda saydığım özellikleriyle birlikte, salt Tokat merkezde değil, kırsal ekonomilere ve istihdam yaratımlarına önemli ölçüde katkıda bulunacak, bu sayede kırsaldan kente yönelik göçlere karşı bir kısıtlama görevi de görecektir
Ancak böylesine yararlı bir yatırım projesinin gerçekleştirilmesi sırasında oluşabilecek sorunlarla ilgili endişelerimi de not düşmek isterim.
Birincisi yukarıda belirttim. Bu projenin şekillendirilmesi sırasında ilgili kurum, kuruluş, özel sektör ve paydaşların da görüşlerinin alınmaması, projeye etkisi veya katkısı olacak yerel aktörlerle bilgi paylaşımı ve işbirliğinin yapılmaması, projenin tek yönlü bir bakış açısı ile yürütülmesidir
İkincisi; her zamanki alışkanlığımızı tekrar edip, geleceği şekillendirmek yerine, geleneksel anlamda, standart iş yapma yöntemlerine başvurarak, günün kurtarılmaya çalışılması, bu yüzden de bu proje için “olmazsa olmaz” ların atlanarak ya da savsaklayarak projenin bir an önce bitirilmeye çalışılması,
Üçüncüsü; Mekân (arsa)seçimine yeterince kafa yorulmaması ve ilerleyen yıllarda genişleme olasılığının dikkate alınmaması. Örneğin yatırım için eski Tokat Havaalanı arsasının düşünüldüğüne yönelik haberler çıkmıştır. Ancak araştırmaların böyle bir yatırım için uygun büyüklükte bir arazinin /arsaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu ihtiyaç bu alanla ilgili incelemelerin araştırmaların yeterince yapılmasını zorunlu kılıyor. (Aklımda kaldığı kadarıyla bu bölgede yer alacak her özel sektör işletmesi için belirli bir büyüklükte alan tahsisi gerekiyor)
Dördüncüsü ise; önemli ortak kullanım birimlerin;
-MAP’da (Modifiye atmosferde paketleme) Paketleme Ortak Kullanım Tesisi,
-KA’da (kontrollü atmosferde) Depolama Ortak Kullanım Tesisi,
-İşleme ve Kurutma Ortak Kullanım Tesisi,
-Toprak ve ürün Analizi Laboratuvarı Ortak Kullanım Tesisi,
-AR-GE Ortak Kullanım Tesisi,
-Tohumluk Kontrol Laboratuvarı,
-Sertifikasyon ve Fidanlık Merkezi’nin yatırım projesinde mutlaka bulunması gerekiyor.
Lojistik merkezi, sağlık tesisi, dini tesis, banka şubeleri ve sosyal hizmet alanlarının dışında yukarıda sayılan çok gerekli ortak kullanım birimlerinin projede yer almalarının göz önünde bulundurulmaması önem arz ediyor.
Tokat’ın geleceğini şekillendirecek böyle bir proje hakkıyla gerçekleştirilirse yalnızca Tokat için değil, bölge için de büyük bir kazanç olacaktır.
Sonuca gelirsem, Tokat’ın yönetiminde başat rol alanların, Tokat’ın sürdürülebilir kalkınmasına katkı yapacak, toplumun farklı kesimlerine yararı olacak, Tokatlıların yaşam kalitesini doğrudan etkileyecek, ekonomik gönenci ve istihdamı artıracak, yerel kalkınmaya doğrudan etki edecek ve Tokat’ın geleceğini şekillendirecek bu tür projeleri yaşama geçirmesi, şehrimiz, gençlerimiz ve bölgemiz için yaşamsaldır.
Ve umarım, bütçe kaynaklarının bu verimli yatırıma aktarılmasının önünü kesecek bir finansal şok yaşanmaz, şehrin gelişiminden sorumlu olanların desteğini alır ve derme çatma değil, şehrimiz için gerektiği gibi sonuçlanır.
YARIN: Tokat Bölge Planı İl Çalıştayı ve Başkan Eyüp Eroğlu (3)
