Biyonomi Teknoloji ve Turizm Grubu Ltd. Şirketi olarak 2014 yılında Tokat Teknopark A.Ş. bünyesinde faaliyete başladıklarını, tarım, ekoloji doğa koruma, , madencilik, azaktan parametre algılama ve otomatik klorlama sistemi alanlarında projeler ürettiklerini belirten Akademisyen Selim Çakar ilgisizlikten şikayetçi.
Akademisyen firması olarak Tokat GOÜ Teknopark ’ta çalışmaya devam ettiklerini, bu güne kadar birçok Ar-Ge projesi gerçekleştirdiklerini ifade eden Selim Çakar, “Bu proje üretimlerine karşın, bunları Tokat’ta uygulama şansı bulamadık” dedi.
İlgisizlik nedeniyle ne yazık ki, hazırladığımız projeleri Tokat’ta uygulama olanağı bulamadık.,
Projeleri belirlerken bölgenin sorunlarını ve önceliklerini ön planda tuttuklarını kaydeden Selim Çakar, “Örneğin Pazar Değeri Yüksek Tarım Ürünleri İçin Uygun Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri Ve Uzaktan Algılama İle Modellenmesi Projesi ile ekonomik değeri yüksek tarımsal ürünlerin ekilebileceği alanları parsel bazlı belirledik. Proje sonunda çiftçi kendi parselinde hangi ürünü ekmesi gerektiğini parsel bazlı görebiliyor. Yatırımcı ise hangi köyde hangi ürünün yetiştirileceği ve nereye fabrikasını kurması gerektiğini kolayca belirleyebiliyor. Bu Ar-Ge projesi; Tokat ilinin Turhal ilçesinde uygulanmış ve tarımsal faaliyetlerin daha ekonomik yapılabilmesi amacıyla, pazar değeri yüksek ve istikrarlı olan önemli hedef tarım ürünlerinin en uygun yetiştirme ortamlarının belirlenmesinde kullanılacak olan, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama (UA) teknolojilerine dayalı, yeni ve geçerli modellerin geliştirilmesini, uygulanmasını ve test edilmesini hedeflenmiştir. . Proje kapsamında 7 adet meyve (kiraz, vişne, şeftali, üzüm, böğürtlen, ceviz, badem) ve 6 adet tıbbi aromatik bitki (tıbbi nane, kuşburnu, lavanta, çörekotu, keten, haşhaş) olmak üzere toplam 13 ürün için en uygun yetiştirme ortamları modellenmiştir.
Ayrıca sera yetiştiriciliği için en uygun alanların belirlenmesi de projenin hedefleri arasındadır. Bu çalışmanın sonucunda şu çıktılara ulaşılmıştır: Proje kapsamında Turhal ilçesinin mevcut toprak, orman, iklim, topografik, jeoloji, yerleşim merkezleri, yollar ve ilçe sınırı veri katmanları bir araya getirilmiştir. Proje kapsamında Turhal ilçesinin detaylı drenaj (akarsu) ağı katmanı üretilmiştir. Proje kapsamında Turhal ilçesinin detaylı alt havza sınırları katmanı üretilmiştir. Yine proje kapsamında LANDSAT-8 OLI uydu görüntüleri kullanılarak Turhal ilçesinin güncel NDVI katmanı üretilmiş, CBS çatısı altında; oluşturulan veri tabanları ve hedeflenen ürünlerin ekolojik istekleri kullanılarak uzaysal analizleri yapılmış ve bir model üretilmiştir. Üretilen model kullanılarak hedef ürünler için uygun yetiştirme alanlarını gösteren raster harita ortaya çıkarılmış, Turhal ilçesi tüm harita katmanlarının gösterildiği bir atlas üretilmiş ve parsel bazlı hedef ürünler için en uygun yetiştirme alanları belirlenmiştir.
Valimize ulaşamadık
Bu proje ile çiftçiler ve tarımsal sanayiye yatırım yapacak yatırımcılara rehber olacak bir çalışma gerçekleştirdik. Son dönemde Tokat’ta tarımsal üretimin desteklenmesi için birçok ilçede ürün bazlı planlamalar yapılmaya çalışıyor. Bu proje tüm Tokat için yapılabilse idi bu tarımsal destek çalışmaları çok daha başarılı olabilirdi. Bu projeyi ne yazık ki sadece Turhal ilçesi için yapabildik. Bu projenin tüm Tokat için yaygınlaştırılması bölge tarımı için çok faydalı olacaktı. Projeyi Tokat İl Genel Meclisinde anlattık. Tüm üyeler yapılmasını istedi. Ancak ne yazık ki bürokrasiden kaynaklanan sorunlar nedeniyle tüm Tokat’ı kapsayacak bu çalışma yapılamadı. Bu durumu Sayın Valimize aktarmaya çalıştık ancak ne yazık ki kendisine ulaşamadık” dedi.
İçme sularındaki klor oranının internet üzerinden takip edilebilmesi projesi.
Bölge için gerçekleştirdikleri bir diğer önemli projenin de içme sularındaki klor oranının internet üzerinden takip edilebilmesi olduğunu kaydeden Selim Çakar, sözlerini şöyle sürdürdü.
“Sağlık Bakanlığı içme sularında bulunan klor oranının düzenli bir şekilde takip edilmesini mecburi hale getirdi. Tokat’ın tüm köylerinde yaklaşık 1200 su deposu bulunmakta. Bu depoların her biri farklı yerlerde bulunmakta. Depolardaki klor oranının fiziki olarak insanla takibi mümkün olamamakta. Bizim ürettiğimiz bir cihaz ile sadece klor oranı değil birçok parametre internet üzerinden takip edilebilir duruma geldi. Tokat İl Özel İdaresi bünyesinde yaklaşık 50 köyün içme suları artık internetten takip ediliyor. Yetkililer, ilerleyen dönemde bütçe imkânları dâhilinde diğer depoların da bu isteme geçilmesi için çalışılacaklarını ifade ettiler. Bu ürünü diğer illerimize de pazarlamaya başladık. Tokat bu anlamda, depoların takibi konusunda öncü illerden birisi oldu. İçme Suyu Depoları İçin Uzaktan Parametre Algılama Ve Otomatik Klorlama Sistemi Tasarımı Yerinde ölçüm yapılsa dahi, aradan geçen zaman sebebiyle suyun köylere klorsuz halde verilme riski bulunuyor. Bu da hızla gelişen mikroorganizmalar sebebiyle çeşitli sağlık sorunlarına yol açmakta. Bu proje ile geliştirilecek olan sistem, aktif olduğu andan itibaren şebeke suyundaki klor değerlerini ölçer. Yazılımı sayesinde dozaj pompalarına eşzamanlı olarak bağlanır. Böylece ani değer değişikliklerinde bölgeye giderek dozaj pompalarını ayarlayacak olan ekipten çok daha hızlı davranır, geri dönüşü olmayacak olumsuzlukların önüne geçer.”
Tozanlı Havzasında Kirlilik ile Mücadele Projesi
Selim Çakar, son aylarda gerçekleştirdikleri diğer bir projenin de Tozanlı Havzasındaki kirlilik ile mücadeleye katkı sağlayacak bir proje olduğunu belirterek, proje kapsamında Almus baraj gölünü kirleten tüm kirleticilerle ilgili bir çalışma yaptıklarını ve bunun sonunda en iyi yönetim uygulaması modelini gerçekleştirdiklerini ve bu projenin tanıtımının da ilerleyen aylarda gerçekleştirileceğini kaydetti..
Mineral Kompozit İndekslerinin Potansiyel Maden Alanlarının Haritalanmasında Uygulanabilirliğinin Araştırılması
Akademisyen Çakar, bir diğer çalışmanın da maden şirketleri için önemli olduğunu ifade ederek, bu çalışma ile madenlerin toprak üstüne çıktığı yerleri uydu görüntüleri ile tespit edebildiklerini söyledi. Bu sayede kilometrelerce alan içinde bu yerlerin aranmasına gerek kalmadığını ve harita ile koordinatlarını verebildiklerini vurgulayan Çakar, “Şu an devam eden projemizi ise Ukrayna ile ortak yürütüyoruz. Bu proje yanılmıyorsam Tokat Teknopark A.Ş. bünyesinde gerçekleştirilen ilk çok uluslu projedir. Günümüzde madencilik sektöründe maden alanlarında muhtemel maden yerlerinin belirlenmesi halen insan iş gücüyle yapılmaktadır. Konunun uzmanı jeologlar tarafından maden alanları gezilmekte ve muhtemel maden yerleri tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu da hem zaman kaybına yol açmakta hem de maliyetleri yükseltmektedir. Ayrıca sondajların yapılacağı noktaların tespiti zorlaşmaktadır. Bu AR-GE projesi ile mineral kompozit (demirli mineraller, demiroksit ve kil mineralleri) aramalarında tüm bu olumsuzlukların ortadan kaldırılması hedeflenmiştir. Proje sonucunda madenlerin bulunabileceği alanlarla ilgili haritalar üretilmiştir. Bu haritalar ile bu tür ürünlerde ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirebilecek, ürün kalitesini veya standardını yükseltebilecek, verimliliği artırabilecek, arazi sörvey maliyetlerini düşürebilecek, teknolojik bilgi üretilebilecek, etkin bir üniversite-sanayi işbirliği gerçekleştirebilecek potansiyele sahiptir” dedi.
Çok sayıda AR-GE Projesi uygulamaya alınmayı bekliyor
Selim Çakar, Tokat GOÜ bünyesindeki Teknopark’da bulunan Biyonomi Teknoloji ve Turizm Grubu Ltd. Şirketi olarak önemli AR-GE Projeleri ürettiklerini ve bunların uygulamaya geçirilmesi için özellikle kamu ve siyasi otoritenin destek vermeleri gerektiğinin altın çizdi.
Çakar, ürettikleri projelerin Tokat’ta ve ülkemize değer katacak projeler olduğuna vurgu yaparak, “Bu projelerimiz; Kelkit Havzası Risk Değerlendirmesi Projesi, Ulusal Doğa Koruma Sisteminin Güçlendirilmesine Yönelik Natura 2000 Gerekliliklerinin Uygulanması Teknik Yardımı İçin Coğrafi Bilgi Sistemleri Temelli Model Geliştirilmesi Projesi, İçme Suyu Depoları İçin Uzaktan Parametre Algılama Ve Otomatik Klorlama Sistemi Tasarımı Projesi, Ekoturizm Alanlarının Belirlenmesi İçin Metodoloji Geliştirme ve Tokat İli Potansiyel Yatırım Alanlarının Belirlenmesi Ar-Ge Projesi, Tozanlı (Almus Baraj Gölü) Havzası’ nda Çevre Korumaya Yönelik En İyi Yönetim Uygulamaları Modelinin CBS ve UA Temelli Geliştirilmesi Ar- Ge Projesi ve devam eden Ukrayna’daki Ros Nehri Alt Havzası ve Türkiye`deki Eşençayı Nehri Alt Havzası`nın Yaygın Kirliliğinin Modellenmesi Ar-Ge Projesi’dir” dedi.
Çakar, bu projelerin arasında Tokat Tarımı Hedef Ürün Modellemesi Ar-Ge Projesi’nin Tokat için yaşamsal derecede önemli olduğunu kaydederek şunları söyledi.
“Tokat tarımsal faaliyetlerin önem kazandığı illerimizden biridir. İl genelinde tam olarak planlı bir tarıma geçilememesi mevcut potansiyelin çok altında üretim yapılmasına neden olmaktadır. Bu nedenle il genelinde tarımsal planlamaya esas teşkil edecek ihtiyaçlar giderek artmıştır. Planlı tarıma geçiş sürecinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknolojileri son yıllarda ön plana çıkmıştır. Bu teknolojilerden faydalanarak her türlü sorgulamaya uygun güncel ve sayısal veri tabanlarının oluşturulması, sorgulanması ve modellenmesi gerçekleştirilebilmektedir. CBS ve UA teknolojilerinden planlama aşamasında verim alabilmek için; ayrıntılı veri tabanlarına, yeni yöntemlerin geliştirilmesine ve bu bağlamda karar vericiler ile üniversiteler ve teknopark kuruluşlarının yenilikçi Ar-Ge projeleri kapsamında işbirliği yapmalarına gerek duyulmaktadır. Tokat Teknopark A.Ş. çatısı altında, Biyonomi Teknoloji ve Turizm Grubu Ltd. Şirketi (BTTG) tarafından gerçekleştirilecek olan bu Ar-Ge Projesiyle, Tokat ili sınırları içinde yer alan tüm ilçelerin tarımsal planlamaya esas teşkil edecek ihtiyaçlarının karşılanması düşünülmüştür. Projenin amacı; Tokat ili genelinde tarımsal faaliyetlerin daha ekonomik yapılabilmesi için, pazar değeri yüksek ve istikrarlı olan önemli hedef tarım ürünleri, seracılık ve organik tarım için en uygun yetiştirme ortamlarının ilçeler ve parsel bazında belirlenmesidir. Bu amaca ulaşmak için (1) CBS ve UA teknolojilerinden faydalanılması, (2) Tokat ilinin güncel ve sayısal veri tabanlarının oluşturulması, (3) yeni ve geçerli metodolojilerin araştırılması, (4) model geliştirme, (5) geliştirilen modellerin test edilmesi ve uygulanması hedeflenmiştir. Hedef bitkiler pazar durumu ve ilçelerin ekolojik özelliklerine göre belirlenip modellenecektir. Sistematik bir temele dayalı olarak yürütülecek bu proje ile karar vericilerin, çiftçilerin ve yatırımcıların bilgi birikimi artırılacak, yaratıcı etkinliklerin yürütülmesi ve bu bilgi birikiminin yeni uygulamalarda kullanımı çalışma alanı için önemli fırsatlar sunacaktır. Çok katılımlı, çok disiplinli ve çözüm odaklı bir yaklaşımla ele alınacak bu Ar-Ge projesi, yeni bilgi üretme, ileri teknoloji kullanımı ve geliştirmeyi içermektedir.”
